Dầu hộp số xe nâng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu suất làm việc và độ bền của xe nâng hàng. Trong bài viết này, TCID sẽ chia sẻ tới bạn các thông tin về trường hợp cần thay dầu hộp số cũng như hướng dẫn cách thay dầu một cách đơn giản và hiệu quả.
1. Vai trò của dầu hộp số xe nâng
Dầu hộp số xe nâng là loại dầu nhờn chuyên dụng dùng để bôi trơn và bảo vệ các bộ phận trong hệ thống hộp số của xe nâng. Dầu hộp số có vai trò quan trọng để giảm ma sát giữa các bánh răng và bộ phận truyền động, giúp hộp số hoạt động trơn tru, giảm mài mòn, tản nhiệt và chống gỉ sét.
Vai trò của dầu hộp số xe nâng bao gồm những chức năng quan trọng sau:
- Dầu hộp số giúp giảm ma sát giữa các bánh răng và bộ phận chuyển động, đảm bảo hệ thống hoạt động mượt mà, trơn tru.
- Trong quá trình hoạt động, ma sát sinh ra nhiệt, và dầu hộp số có nhiệm vụ hấp thụ và tản nhiệt để duy trì nhiệt độ ổn định, ngăn ngừa quá nhiệt cho hộp số.
- Dầu tạo một lớp bảo vệ giữa các bộ phận kim loại trong hộp số, ngăn chặn sự mài mòn và hư hỏng do ma sát lâu dài.
- Nhờ vào khả năng bôi trơn, dầu hộp số giúp giảm tiếng ồn phát sinh trong quá trình hoạt động của xe nâng, làm cho máy móc vận hành êm ái hơn.
- Dầu hộp số cũng giúp ngăn ngừa sự oxy hóa và gỉ sét, bảo vệ các thành phần kim loại trong hộp số khỏi bị hư hỏng do tác động của môi trường.
2. Phân loại dầu hộp số xe nâng
Các nhà sản xuất thường sử dụng các chỉ số để phân loại dầu truyền động cho xe nâng, bao gồm những chỉ số phổ biến như API, SAE và VI. Ngoài ra, các chất phụ gia trong dầu hộp số cũng đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng đến chất lượng và đảm bảo các đặc tính cần thiết của dầu.
2.1. Phân loại dầu hộp số xe nâng bằng chỉ số API
API (American Petroleum Institute) là chỉ số phản ánh chất lượng của dầu hộp số. Các cấp chất lượng API được phân chia từ SA, SB, SC… (SA là thấp nhất). Hiện nay, cấp chất lượng cao nhất theo chỉ số API là SM.
Với sự phát triển của khoa học công nghệ, động cơ xe nâng ngày càng được cải tiến để hoạt động trong các môi trường khắc nghiệt (nhiệt độ, áp suất cao…). Các loại dầu có chỉ số API thấp không đáp ứng được yêu cầu vận hành của động cơ. Do đó, các nhà sản xuất đã thêm phụ gia vào dầu truyền động để nâng cao chất lượng.
Các chất phụ gia thường được bổ sung gồm: chất chống oxy hóa, chất chống nhũ hóa, chất tạo bọt, chất chịu nhiệt và áp suất, tách nước, và chống rạn nứt dầu. Vì vậy, chỉ số API của dầu truyền động thường từ SG trở lên.
2.2. Phân loại dầu hộp số xe nâng bằng chỉ số SAE
SAE (Society of Automotive Engineers) là tiêu chuẩn do Hiệp hội kỹ sư tự động hóa đưa ra để phân loại độ nhớt của dầu nhờn. Đối với người dùng, chỉ số SAE biểu thị độ đặc – loãng của dầu.
Theo chỉ số SAE, có hai loại dầu là dầu đơn cấp và dầu đa cấp. Dầu hộp số đơn cấp có chỉ số SAE là 40 hoặc 50, thường giảm độ nhớt nhanh khi nhiệt độ tăng. Trong khi đó, dầu hộp số đa cấp (SAE 10W-40, SAE 15W-40) cung cấp độ nhớt ổn định hơn ở nhiệt độ cao, không bị pha loãng khi nhiệt độ giảm. Do đó, dầu đa cấp thích hợp sử dụng quanh năm, còn dầu đơn cấp ít được sử dụng trong thời tiết lạnh.
2.3. Phân loại dầu hộp số xe nâng bằng chỉ số VI
VI (Viscosity Index) là chỉ số thể hiện sự thay đổi độ nhớt của dầu khi nhiệt độ thay đổi. Chỉ số VI càng cao, dầu càng ít thay đổi độ nhớt khi nhiệt độ thay đổi, tức là càng ổn định.
Trên thị trường hiện nay, đa số các loại dầu truyền động có chỉ số VI từ 90-110, và một số loại dầu cao cấp có chỉ số lên đến 180.
3. So sánh dầu cầu và dầu hộp số
Dầu cầu và dầu hộp số có những chức năng tương đồng trong việc bôi trơn và bảo vệ hệ thống truyền động, nhưng mỗi loại dầu lại được thiết kế để hoạt động trong các điều kiện cụ thể khác nhau. Dưới đây là sự so sánh chi tiết giữa hai loại dầu:
| Tiêu chí | Dầu cầu | Dầu hộp số |
| Điều kiện hoạt động | Hoạt động trong môi trường chịu cực áp và áp suất lớn, tải trọng cao. | Hoạt động trong môi trường có áp suất trung bình và tải nhẹ hơn. |
| Phụ gia cực áp (EP) | Yêu cầu phụ gia cực áp (EP) cao để chịu được áp suất lớn và bảo vệ các bộ vi sai. | Yêu cầu ít phụ gia cực áp (EP) hơn do điều kiện tải không quá cao. |
| Độ nhớt | Độ nhớt cao, giúp dầu bám dính tốt trong môi trường chịu tải trọng lớn, nhưng có thể gây hao phí nhiên liệu nếu dùng cho hộp số. | Độ nhớt thấp, giúp tiết kiệm nhiên liệu và bảo vệ hộp số tốt hơn. |
| Ứng dụng | Sử dụng cho các bộ vi sai và cầu truyền động của xe nâng. | Dùng cho hệ thống hộp số của xe nâng, đảm bảo vận hành êm ái. |
| Thời gian thay dầu định kỳ | Sau 500 giờ hoạt động (khoảng 3 tháng), áp dụng cho xe nâng dầu và điện. | Sau 1,000 giờ hoạt động (khoảng 6 tháng), áp dụng cho xe nâng động cơ dầu. |
| Tiết kiệm nhiên liệu | Không tiết kiệm nhiên liệu do có độ nhớt cao, gây tiêu hao năng lượng. | Tối ưu hóa việc tiết kiệm nhiên liệu nhờ độ nhớt thấp. |
4. Khi nào cần thay dầu hộp số xe nâng hàng?
Việc thay dầu hộp số xe nâng hàng là rất quan trọng để duy trì hiệu suất và tuổi thọ của thiết bị. Dưới đây là một số dấu hiệu và thời điểm cần thay dầu hộp số:
- Nên thay dầu hộp số xe nâng sau khoảng 1 năm hoặc 2,000 giờ hoạt động, tùy thuộc vào điều kiện làm việc và khuyến cáo của nhà sản xuất.
- Nếu dầu hộp số chuyển sang màu đen hoặc có dấu hiệu bị ô nhiễm (cặn bã, mạt kim loại), cần thay thế ngay.
- Nếu dầu trở nên quá đặc hoặc loãng so với tiêu chuẩn, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng bôi trơn và hiệu suất của hộp số.
- Nếu có tiếng kêu lạ hoặc rung động khi xe nâng hoạt động, có thể là dấu hiệu cho thấy dầu hộp số đã bị suy giảm chất lượng và cần thay mới.
- Nếu xe nâng không hoạt động êm ái, bị giật hoặc có dấu hiệu hao tốn nhiên liệu nhiều hơn, việc thay dầu có thể giúp khắc phục vấn đề.
5. Cách thay dầu hộp số xe nâng
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từng bước để thay dầu hộp số xe nâng:
- Bước 1: Sử dụng thiết bị nâng hoặc kích để nâng hai bánh xe phía trước của xe nâng lên cao. Điều này sẽ tạo ra khoảng trống cần thiết, giúp bạn dễ dàng tiếp cận các bộ phận bên dưới xe.
- Bước 2: Tìm vị trí của ốc xả dầu và mở nó ra. Để dầu cũ chảy ra hoàn toàn vào khay chứa. Đảm bảo rằng bạn để dầu chảy hết để không còn lại dư lượng nào trong hệ thống.
- Bước 3: Mở ốc kiểm tra mức dầu trên hộp số. Sử dụng phễu để đổ dầu mới vào hộp số. Tiếp tục đổ cho đến khi bạn thấy dầu bắt đầu chảy ra từ lỗ ngang trên cầu truyền động. Đây là dấu hiệu cho thấy bạn đã nạp đủ lượng dầu cần thiết cho hệ thống.
- Bước 4: Sau khi đã nạp đủ dầu, siết chặt ốc xả dầu lại để đảm bảo không có rò rỉ. Tiếp theo, đậy nắp đổ dầu một cách chắc chắn. Hạ xe nâng xuống đất. Đảm bảo rằng xe ổn định và an toàn trước khi tiếp tục.
- Bước 5: Khởi động động cơ của xe nâng và để xe hoạt động tại chỗ trong khoảng 5-10 phút. Sau khi vận hành, hãy kiểm tra mức dầu và xem có bất kỳ dấu hiệu rò rỉ nào không. Đảm bảo rằng mọi thứ hoạt động bình thường và không có vấn đề phát sinh.
Như vậy, trong bài viết này, TCID đã cùng bạn tìm hiểu những thông tin chi tiết xoay quanh vai trò và cách thay dầu hộp số xe nâng. Với những chia sẻ này, hy vọng bạn đã có thêm kinh nghiệm để vận hành xe nâng trơn tru hơn. Trong trường hợp bạn cần kiểm tra và thay thế dầu hộp số, hãy liên hệ ngay với TCID để được hỗ trợ nhanh nhất.
